วันภาษาไทยแห่งชาติ ตรงกับวันที่ 29 กรกฎาคม ของทุกปี เป็นวันที่คนไทยควรตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญของภาษาไทย ซึ่งเป็นภาษาประจำชาติ อันเป็นเอกลักษณ์และวัฒนธรรมทางภาษาที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์
ประวัติความเป็นมาของวันภาษาไทยแห่งชาติ
วันภาษาไทยแห่งชาติ มีขึ้นเพื่อคนึงถึงจุดสำคัญของภาษาไทย ในราวปี พ.ศ.1826 พ่อขุนรามคำแหงมหาราชทรงประดิษฐ์ “ลายสือไทย” ขึ้นเป็นครั้งแรก ดัดแปลงปรับปรุงแก้ไขมาจากอักษรมอญรวมทั้งเขมร มีตัวอักษร สระ วรรณยุกต์ เพื่อใช้แทนความหมายรวมทั้งเสียงต่างๆในภาษาไทย ซึ่งต่อมาได้พัฒนาเป็น “อักษรไทย” ที่พวกเราใช้กันในปัจจุบันนั่นเอง
สำหรับวันภาษาไทยแห่งชาติ ประกาศใช้ทีแรกเมื่อ พ.ศ.2542 โดยมีที่มาที่ไปจากเรื่องราวเมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ 9) เดินทางไปไปอภิปรายหัวข้อ “ปัญหาที่เกิดขึ้นกับการใช้คำไทย” สำหรับในการประชุมวิชาการของชุมนุมภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงแขนณ์มหาวิทยาลัย ในวันที่ 29 ก.ค. พ.ศ.2505 ท่านท่านทรงแสดงความหวังดีในภาษาไทย โดยทรงมีพระราชดำรัสตอนหนึ่งว่า
“พวกเรามีโชคดีที่มีภาษาของตัวเองแม้กระนั้นโบราณกาล จึงสมควรอย่างยิ่งที่จะรักษาไว้ ปัญหาเฉพาะในด้านรักษาภาษานี้ก็มีหลายประการ อย่างหนึ่งจำต้องรักษาให้บริสุทธิ์ในทางออกเสียงเป็น ให้ออกเสียงให้ถูกแจ่มกระจ่าง อีกอย่างหนึ่งจำต้องรักษาให้บริสุทธิ์ในการใช้ หมายความว่า การใช้คำมาประกอบประโยค นับเป็นปัญหาที่สำคัญ ปัญหาลำดับที่สาม คือ ความร่ำรวยในคำของภาษาไทย ซึ่งพวกเรานึกว่าไม่มั่งคั่งพอ จึงต้องมีการบัญญัติศัพท์ใหม่มาใช้ สำหรับคำใหม่ที่ตั้งขึ้นมีความจำเป็นในทางวิชาการไม่น้อย แม้กระนั้นบางคำที่กล้วยๆก็ต้องมี ควรจะใช้คำเก่าๆที่พวกเรามีอยู่แล้ว ไม่สมควรจะมาตั้งคำศัพท์ใหม่ให้ยุ่งยาก”
ต่อมาในวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ.2542 เป็นวันสรรเสริญรัชกาลที่ 9 เนื่องในพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ ทางคณะรัฐมนตรีได้ลงความเห็นสรุปให้ วันที่ 29 ก.ค. ของทุกปี เป็น “วันภาษาไทยแห่งชาติ” รวมทั้งใช้ต่อเนื่องมาจนกระทั่งปัจจุบันนี้
จุดสำคัญของวันภาษาไทยแห่งชาติ
• สรรเสริญรวมทั้งน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ 9) ที่ทรงห่วงใยในภาษาไทย ได้พระราชทานแนวคิดต่างๆสำหรับในการช่วยเหลือการใช้ภาษาไทย
• ปลูกฝังให้คนไทยเห็นจุดสำคัญของภาษาไทย ซึ่งถือเป็นทรัพย์สินทางด้านวัฒนธรรมที่มีคุณค่าของประเทศ ทั้งยังยังเป็นเอกลักษณ์ทางภาษาที่มีคุณค่าแก่การอนุรักษ์และรักษาให้อยู่คู่ประเทศไทยสืบไป
• ยกฐานะมาตรฐานการสอนภาษาไทยในโรงเรียนทุกระดับชั้น เพื่อทำให้มีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นสำหรับในการประยุกต์ภาษาไทยอย่างถูกต้อง
• ให้โอกาสให้หน่วยงานทั้งยังภาครัฐรวมทั้งเอกชน มีส่วนร่วมสำหรับในการจัดกิจกรรมช่วยเหลือภาษาประจำชาติ รวมทั้งเผยแพร่วิชาความรู้อันเป็นประโยชน์ในลักษณะต่างๆ
กิจกรรมวันภาษาไทยแห่งชาติ 2564
การมีภาษาของตัวเองใช้ในประเทศ บ่งถึงเอกลักษณ์รวมทั้งการส่งต่อวัฒนธรรมทางภาษาจากรุ่นสู่รุ่นให้ดำรงอยู่สืบไป สถาบันเรียนจะกิจกรรมในวันภาษาไทยแห่งชาติเป็นประจำทุกปี เป็นต้นว่า จัดนิทรรศการที่เกี่ยวกับภาษาไทย ให้โอกาสให้เด็กนักเรียนประกอบคำขวัญ บทกลอนความเรียง-กลอน รวมทั้งแข่งขันเรียงความในวันภาษาไทยแห่งชาติ ฯลฯ ส่วนในระดับคุณครูคุณครู มักจัดงานอภิปรายทางวิชาการเกี่ยวกับการศึกษาเล่าเรียนรวมทั้งการสอนภาษาไทย เพื่อแลกเปลี่ยนวิชาความรู้ นำมาสู่การส่งเสริมการใช้ภาษาไทยรวมทั้งถ่ายทอดให้นักศึกษาต่อไป
ที่มา : เว็บกึ่งกลางบริการอิเล็กทรอนิกส์ภาครัฐ, จุฬาลงแขนณ์มหาวิทยาลัย